Tại sao sắt lại quan trọng với bà bầu?
Sắt là một vi chất rất quan trọng với con người, đặc biệt là phụ nữ có thai vì khi mang thai, lượng sắt dự trữ trong người có thể không đủ để tạo máu nuôi thai nhi. Đối với các mẹ, thiếu máu thiếu sắt có thể dẫn đến chóng mặt, mệt mỏi, thậm chí là ngất xỉu. Đặc biệt trong giai đoạn sinh nở, thiếu sắt có thể dẫn đến băng huyết, nguy hiểm đến tính mạng. Trong những tháng đầu tiên của thai kì, việc thiếu sắt có thể dẫn đến sảy thai. Những giai đoạn sau, thiếu sắt có thể dẫn đến đẻ non, trẻ bị suy dinh dưỡng.
Hiện nay trên toàn thế giới, có khoảng một nửa thai phụ bị thiếu sắt, và để khắc phục tình trạng thiếu máu thiếu sắt, việc lựa chọn và bổ sung sắt vô cùng quan trọng. Theo khuyến cáo của các chuyên gia dinh dưỡng, phụ nữ có thai nên sử dụng khoảng 30mg sắt/ngày trong suốt thời kì mang bầu, liều lượng tùy thuộc vào từng trường hợp do bác sĩ chỉ định khám. Thông thường là bổ sung sắt bằng thực phẩm, bên cạnh đó là việc sử dụng các viên sắt.
Hiện nay các chế phẩm sắt có 2 loại: sắt hóa trị 2 và hóa trị 3 hay còn gọi là sắt 2 và sắt 3.
Sắt 2 thường là chất vô cơ, sắt 3 là sắt hữu cơ nên hấp thu tốt hơn. Sắt 3 hấp thu theo nhu cầu cơ thể vào trong máu, đưa về các cơ quan đích như tủy xương để sản xuất hồng cầu, dự trữ ở gan, không gây lắng đọng sắt ở tổ chức tim, gan. Còn sắt 2 giải phóng ồ ạt sẽ làm sắt tăng cao trong máu, gây lắng đọng sắt. Các ion sắt cũng giải phóng nhiều ở đường tiêu hóa, tạo phức với thức ăn gây tổn thương dạ dày, ruột và gây ra các tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn,…
Tại sao mẹ bầu lại bị táo bón khi bổ sung sắt?
Táo bón gặp phải có thể đến từ 2 nguyên nhân sau:
- Bà bầu không uống đủ lượng nước cần thiết bởi lẽ để hấp thu được khoáng chất như sắt, cơ thể cần một lượng nước rất lớn.
- Do các thành phần trong chế phẩm sắt mẹ uống không được hấp thu vào cơ thể. Sắt thải ra ngoài vô tình trở thành gánh nặng của hệ tiêu hóa, làm tăng nguy cơ táo bón.
Ngoài ra, táo bón cũng có thể do sự thay đổi nồng độ của hormon estrogen trong cơ thể mẹ bầu, kết hợp với trọng lượng thai nhi ngày càng lớn làm cản trở việc đào thải cặn bã ra ngoài qua hậu môn dẫn đến bị táo bón.
Vậy các mẹ nên bổ sung sắt như thế nào để không bị táo bón?
Điều đầu tiên các mẹ nên chọn sắt tốt (sắt 3), ít gây tác dụng phụ. Quan trọng là nên tính toán bổ sung sắt vừa đủ, phù hợp với nhu cầu cơ thể mà thôi.
Sắt có khá nhiều trong thực phẩm, các mẹ nên lưu ý bổ sung sắt từ thức ăn hàng ngày, các thực phẩm giàu sắt như gan động vật, tim, các loại thịt đỏ, rau có màu xanh thẫm…
Để tăng khả năng hấp thu sắt, mẹ bầu nên bổ sung nhiều loại thực phẩm chứa vitamin C như bưởi, cam, quýt…
Chỉ nên bổ sung viên sắt theo chỉ định của bác sĩ khi chế độ ăn không đáp ứng đủ nhu cầu sắt của cơ thể và chỉ bổ sung ở liều tối thiểu mà thôi.
Một số lưu ý khi dùng viên sắt.
✅ Điều nên làm
Thời gian uống thuốc trong ngày: thuốc hấp thu tốt hơn khi đói, vì vậy nên uống thuốc trước ăn 1 giờ hoặc sau ăn 2 giờ. Uống liên tục trong suốt thời kì có thai cho đến 1 tháng sau khi sinh.
Cách dùng sắt: uống sắt với nhiều nước. không uống thuốc khi nằm, không nhai thuốc.
Giữ khoảng cách với thuốc chứa calci: nếu phải bổ sung đồng thời sắt với calci, mẹ nên uống 2 loại này cách xa nhau. Đồng thời nên hạn chế uống sắt hoặc calci trước giờ ngủ vì chúng có thể khiến giấc ngủ không sâu.
✅ Điều không nên làm
Không uống thuốc với trà vì các thanh phần trong trà có thể làm giảm hấp thu sắt trong cơ thể
Lưu ý khi uống thuốc khác đặc biệt là thuốc kháng acid điều trị viêm loét dạ dày tá tràng vì làm cho sắt không được hấp thu. Không uống chung sắt với tetracyclin vì làm cho cả 2 thuốc đều bị giảm hấp thu
Đối phó với các vấn đề xảy ra khi dùng viên sắt.
Tăng cường bổ sung chất xơ, trái cây tươi và rau xanh, ăn nhiều đậu và ngũ cốc nguyên cám.
Một số thực phẩm giúp giảm táo bón.
- Trái cây: táo, mâm xôi, chuối, nho, kiwi…
- Rau: các loại rau có màu xanh đậm như cải bó xôi, rau cải xoăn…
- Quả sấy khô: hạnh nhân, mận sấy khô
- Ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì, gạo lứt, đậu lăng.
Uống nhiều nước, mỗi ngày nên bổ sung khoảng 0.4 lít nước/10kg trọng lượng cơ thể. Nghĩa là vs ụ mẹ bầu khoảng 50 cân thì nên uống 2 lít nước/ ngày. Nên uống 1 cốc nước chanh ấm trước khi ngủ dậy và 1 cốc sữa ấm trước khi đi ngủ.
Tập thể dục, vận động nhẹ nhàng như bơi lội, đạp xe, yoga. Các bài tập này giúp tăng cường sức khỏe và hỗ trợ điều trị táo bón hiệu quả.
Tập thói quen đi vệ sinh vào mỗi buổi sáng để đào thải độc tố trong người cũng như giúp phản xạ đi vệ sinh của mẹ bầu được hình thành một cách có giờ giấc.
Trên đây là vài điều chia sẻ của Boby cách sử dụng viên sắt cho mẹ bầu, chúc mẹ bầu và các bé yêu luôn luôn khỏe mạnh.